کاربردهای صفحات سایبان در گلخانه هیدروپونیک

همانطور که می‌دانید در برخی از مناطق کشور، خنک کردن گلخانه امری دشوارتر از گرمایش است. شید اسکرین یا سایبان گلخانه یکی از اصلی‌ترین تجهیزات برای خنک کردن محیط گلخانه شناخته می‌شود. صفحات سایه بان تقریبا در هر گلخانه‌ای یافت می‌شود. با استفاده از این صفحات علاوه بر محافظت در برابر نور خورشید می‌توان در انرژی نیز صرفه جویی کرد. در این مقاله می‌خواهیم به کاربرد صفحات سایبان در گلخانه هیدروپونیک بپردازیم.

شید اسکرین در گلخانه هیدروپونیک

شید اسکرین یا صفحات سایه بان گلخانه پارچه‌ها یا پرده‌هایی به صورت مشبک هستند که در زیر سقف گلخانه قرار می‌گیرند. صفحات سایه بان در گلخانه هیدروپونیک می‌توانند 30 تا 50 درصد در مصرف انرژی صرفه جویی کنند. این صفحات با کاهش سطح تلفات حرارتی، ایجاد یک مانع عایق اضافی و به دام انداختن لایه‌ای از هوا در مصرف انرژی صرفه جویی می‌کنند.

همچنین در فصل تابستان نیز باعث کنترل گرمای ورودی به گلخانه و در نتیجه کاهش عملکرد فن و صرفه جویی در مصرف انرژی می‌شوند. صفحات سایه بان یک سیستم مکانیکی متشکل از موتور محرک و کابل جهت کنترل و پشتیبانی است. در گلخانه‌های هیدروپونیک آتاویتا این صفحات سایبان با سیستم اتوماسیون هوشمند باز و بسته می‌شوند.

کاربردهای صفحات سایه بان در گلخانه

صفحات سایه بان در گلخانه می‌تواند کاربردهای مختلفی داشته باشد که در ادامه به مهم‌ترین آنها اشاره خواهیم کرد:

صرفه جویی در مصرف انرژی

گرما ممکن است برای برخی از گیاهان لازم باشد. اغلب مواقع نیز آفتاب کافی برای گرم کردن گلخانه وجود دارد. اما با اینحال در شب یا روزهای سرد، گلخانه باید با استفاده از تجهیزات و تاسیسات موجود گرم شود. به همین منظور جهت جلوگیری از هدر رفت گرما در گلخانه از صفحات سایه بان استفاده می‌کنند. در این حالت شید اسکرین دقیقا مانند پتو برای حفظ گرما در گلخانه استفاده می‌شود.

جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید

برخی از گیاهان در صورت گرمای زیاد ممکن است آسیب دیده و پژمرده شوند. از این رو زمانی که سطح نور بیش از حد بالا باشد، به خصوص در روزهای تابستان، ممکن است محصولات در اثر تابش بیش از حد نور خورشید بسوزند. در نتیجه برای محافظت از گیاهان جهت جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید می‌توان از صفحات سایبان استفاده کرد. جهت اطمینان از میزان و درصد سایه، این صفحات در ضخامت‌های متفاوتی وجود دارند.

محدود کردن هدر رفت نور

صفحات سایه بان علاوه بر صرفه جویی در مصرف انرژی باعث جلوگیری از خروج نور داخل گلخانه نیز می‌شوند. این موضوع برای گلخانه‌هایی که از نور مصنوعی برای گیاهان خود استفاده می‌کنند از اهمیت بالایی برخوردار است. با استفاده از این صفحات اتلاف نور محدود شده و در نتیجه اختلال در محیط گلخانه نیز به حداقل می‌رسد.

پخش و منعکس کردن نور داخل گلخانه

علاوه بر موارد گفته شده، نور را می‌توان با استفاده از یک سایه بان پخش کرد. غالبا این عملکرد با عملکرد جلوگیری از تابش مستقیم نور ترکیب می‌شود. به دلیل وجود نور پراکنده، نور به هر قسمت از محصول (خصوصا قسمت‌هایی که دسترسی به آنها سخت‌تر است) میرسد. علاوه بر این با پخش و منعکس شدن نور در داخل گلخانه، از سوختن محصول نیز جلوگیری می‌شود.

انواع صفحات سایبان در گلخانه ها

بطور کلی 2 نوع صفحه سایبان برای گلخانه‌ها وجود دارد. صفحه سایه افقی و عمودی. در گلخانه‌ها بیشتر از صفحات سایبان افقی استفاده می‌شود. این صفحات درست زیر سقف گلخانه نصب می‌شوند و نیاز اساسی گلخانه یعنی مسدود کردن نور خورشید یا ایجاد سایه را برآورده می‌کنند.

صفحات سایبان افقی

همانطور که گفته شد این صفحات مستقیما زیر سقف گلخانه قرار می‌گیرند. هنگام تنظیم و نظارت بر آب و هوا در گلخانه، صفحات سایه بان نقش مهمی را ایفا می‌کنند. علاوه بر این با استفاده از صفحات سایه افقی می‌توان در مصرف انرژی صرفه جویی کرد. اغلب یک صفحه سایه دارای یک لایه دوگانه است که کنترل مقدار سایه و نور در گلخانه را آسان تر می‌کند. هنگامیکه آب و هوا بصورت ناگهانی تغییر کند، تنظیم آب و هوا در گلخانه با استفاده از صفحات سایه ‌آسان تر است.

صفحات سایبان عمودی

صفحه‌های سایه بان عمودی به دیوارهای گلخانه آویزان می‌شوند. این صفحات سطح کوچکتری از گلخانه را می‌پوشانند زیرا فثط دیوارها و اطراف گلخانه را هدف قرار می‌دهند. دقیقا مانند صفحه نمایش‌های افقی، صفحات سایبان عمودی نیز در آب و هوای داخل گلخانه تاثیر بسزایی دارند. شباهت دیگر این 2 صفحه سایبان در اینست که هر دوی آنها باعث صرفه جویی در مصرف انرژی می‌شوند. لازم است بدانید صفحه نمایش افقی، استفاده از صفحه نمایش عمودی را منتفی نمی‌کند، بلکه باید از هر دوی آنها در کنار یکدیگر استفاده کرد.

تفاوت صفحات سایبان با ترکیبات سایه انداز

ترکیبات سایه انداز به ماده‌ای گفته می‌شود که روی شیشه‌های گلخانه پاشیده می‌شود و باعث سایه اندازی می‌شود. این ماده باعث جلوگیری از تابش نور شدید خورشید به سالن گلخانه می‌شود. در ابتدا ممکن است صفحات سایبان و ترکیبات سایه انداز یکسان به نظر برسند، این موضوع تا حدی درست است اما تفاوت‌هایی نیز وجود دارد:

• طول عمر: بزرگترین تفاوتی که بین صفحات سایبان و ترکیبات سایه انداز وجود دارد، طول عمر آنهاست. صفحات سایبان را می‌توان برای چندین سال استفاده کرد، درحالیکه ترکیبات سایه انداز موقتی هستند و نیاز به تمدید دارند.
• صرفه جویی در انرژی: صفحات سایه بان از اتلاف انرژی جلوگیری می‌کنند اما در مقابل ترکیبات سایه انداز از ورود نور خورشید به فضای گلخانه جلوگیری می‌کنند. این در واقع بدین معناست که این دوگزینه را نمی‌توان با یکدیگر جایگزین کرد بلکه باید از طریق ترکیب این دو محصول، آب و هوای مطلوب را تحقق بخشید.
• پخش دما: انتشار نور در روزهای گرم تابستان انجام می‌شود.با انتشار نور می‌توان از سوختن محصول جلوگیری کرد و دسترسی عمیق‌تر نور به محصول را تضمین کرد. از ترکیبات سایه انداز می‌توان برای پخش و انتشار نور استفاده کرد، بدون اینکه مشکلی در افزایش دمای گلخانه ایجاد شود. افزایش دما نیز می‌تواند با استفاده از صفحات سایبان ایجاد شود، چرا که عملکرد ایزوله دارند.

سخن پایانی

بطور کلی گلخانه‌ها نیاز به شید اسکرین یا صفحات سایه بان دارند. همانطور که در این مقاله مطالعه کردید، این صفحات سایه بان در زیر سقف گلخانه نصب می‌شوند و مهمترین وظیفه آنها جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید و اتلاف انرژی است. بنابراین می‌توان گفت صفحات سایبان یکی از مهمترین تجهیزات برای گلخانه هیدروپونیک به حساب می‌آیند. در کنار این صفحات، می‌توان از ترکیبات سایه انداز نیز استفاده کرد. اگر چه اغلب تصور می‌شود این دو گزینه می‌توانند جایگزین یکدیگر شوند، اما در حقیقت اینطور نیست. هر دو مورد هدف یکسانی را دنبال می‌کنند اما کار متفاوتی انجام می‌دهند. بنابراین برای دستیابی به آب و هوای ایده‌آل در یک گلخانه، بهتر است از هردوی این روش‌ها بهره برد.