021-22256003
info@atavita.com
اشتراک گذاری
کلمه هیدروپونیک (HYDROPONIC) از ترکیب دو واژه یونانی هیدرو به معنای آب و پونوس به معنای کار و تلاش ساخته شده است. این کلمه را اولین بار دکتر گریک استاد یکی از دانشگاههای کالیفرنیا به کار گرفت. امروزه این روش کشت به دلایل بسیاری مثل اثرات مثبت زیستمحیطی و کیفیت و سلامت محصولات، در دنیا گسترش یافته و از تکنولوژیهای تازه در ساخت گلخانههای آن بهره گرفته میشود. در این مطلب با ما همراه باشید تا درباره گلخانه با روش کشت هیدروپونیک بیشتر بدانید.
گلخانههای ارس تارلا امیر و ارس تارلا امین دو گلخانه بزرگ و مدرن تولیدکننده محصولات گلخانهای آتاویتا با روش کشت هیدروپونیک باکیفیتترین محصول گوجه فرنگی و فلفل دلمه ای و بادمجان گلخانهای را تولید و به بازارهای داخلی و خارجی عرضه میکنند.
کشت هیدروپونیک با استفاده از تکنولوژیهای روز دنیا، روشی است که در گلخانههای آتاویتا با کمک مشاوران هلندی پیاده و بومیسازی شده است. که نتیجه آن بهترین گوجه فرنگی گلخانهای و فلفل دلمه ای با عطر و طعمی فراتر از انتظار است.
مجموعه آتاویتا در حال حاضر میتواند با استفاده از این دانش بومی شده به فعالان اقتصادی دیگر در زمینه گلخانههای شیشهای و هیدروپونیک مشاوره و خدمات ارائه کند.
گلخانه هیدروپونیک یکی از دستاوردهای کشاورزی مدرن است که با روش آب کشت یا کشت هیدروپونیک امکان پرورش گیاهان با کیفیت را در تمام فصلهای سال فراهم کرده است .در روش کشت هیدروپونیک بر خلاف روش کاشت گیاه در خاک گیاهان بر بستری از آب غنی شده با مواد مغذی پرورش مییابند.
همه میدانیم و بارها شنیدهایم که هر گیاهی برای رشد به سه عامل اصلی یعنی خاک، نور و اکسیژن نیاز دارد. در کشت هیدروپونیک، گیاه مواد معدنی مورد نیازش را از محلولهایی حاوی مواد معدنی دریافت و نور مورد نیاز را نیز از سیستمهای نور مصنوعی، تامین میکند. در سیستم هیدروپونیک برای رساندن محلول به گیاهان از دو روش فعال و یا غیر فعال استفاده میشود. در روش فعال این پمپهای مخصوص هستند که محلول را به چرخش درآورده و مواد مغذی را به ریشه گیاه میرساند. در سیستم غیرفعال از روشهایی غیر از پمپ برای رساندن محلول استفاده میشود از قبیل استفاده از فیتیله با جنسهای مختلف.
در سیستم هیدروپونیک، به دلیل کم بودن نور طبیعی در فضای خانه و یا گلخانه از نور تکمیلی به جای نور طبیعی استفاده میشود. در مثالی ساده آویختن چند چراغ LED بر فراز گیاهان، نمونهای از نور مصنوعی و یا تکمیلی است.
امکان پرورش گیاهان در تمام فصلهای سال
صرفه جویی در مصرف آب و انرژی
کیفیت و کمیت بالاتر محصول نسبت به پرورش گیاه در خاک
امکان تولید انبوه گیاهان دارویی
عدم آزادسازی آلایندههای زیست محیطی
امکان پرورش گیاه در محیطهای مختلف
نیاز کمتر به کار فیزیکی و نیرو کار
با روش کشت هیدروپونیک میتوان گیاهان و صیفیجات زیادی را پرورش داد، بعضی از گیاهان پربازده برای پرورش در گلخانه هیدروپونیک به شرح زیر هستند:
در دسترس بودن توتفرنگیهای تازه و باکیفیت در همه فصلها یکی از دستاوردهای جذاب کشت به روش هیدروپونیک است. بهتر است برای کشت هیدروپونیک توتفرنگی به جای بذر آن از ساقههای رونده توتفرنگی استفاده کنید. توتفرنگی با سیستم آب و فلو سازگاری بهتری دارد و زمان پرورش آن حدود 60 روز است.
یکی از مناسبترین گیاهان برای پرورش هیدروپونیک کاهو است. کشت کاهو به این روش بسیار پربازده است؛ چرا که پرورش آن فقط یک ماه زمان میبرد و امکان کشت متناوب برای کاهو در بستر هیدروپونیک میسر است.
رشد سریع اسفناج آن را به یک محصول ایدهآل برای پرورش در گلخانه هیدروپونیک تبدیل کرده است. بهتر است برای رشد بهتر اسفناج از سیستم فیلم فلزی بهره بگیریم. رشد مناسب اسفناج به محیط غنی از اکسیژن وابسته است.
اگر در ابتدای کار برای تولید گیاهان هیدروپونیک و توسعه گلخانه هیدروپونیک خود هستید بهتر است فعلا از پرورش گیاهان پیشرفته هیدروپونیک مانند فلفل دلمهای صرف نظر کنید. پرورش فلفل دلمهای حدودا 90روز زمان میبرد. فلفل دلمهای با تکنیک آب و فلو سازگارتر است و برای رشد آن باید امکان بهرهوری طولانی مدت گیاه از نور میسر باشد.
گیاهان دارویی
پرورش گیاهان دارویی همیشه برای ما از حساسیت زیادی برخوردار بوده است. پرورش هیدروپونیک گیاهان دارویی به ما این امکان را میدهد که گیاهان دارویی با کیفیتتری را تولید کنیم. از جمله گیاهان دارویی که میتوان با تکنیک رشد هیدروپونیک آنها را با سرعت زیاد پرورش داد، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
رزماری
آویشن
کاکائو
سنبل الطیب
برای پرورش هیدروپونیک گیاهان از سیستمهای مختلفی استفاده میشود. پنج نمونه از رایجترین سیستمهای پرورش هیدروپونیک به شرح زیر هستند:
منظور از نوار در این سیستم نوار نازکی از مواد غذایی است که ریشه گیاه به صورت مستقیم از آن استفاده میکند در این سیستم نوار نازک مواد مغذی در مسیر دایرهای شکل و کم عمق ریشه گیاه را تغذیه میکند.
همانطور که از نام آن مشخص است، در این سیستم با استفاده از قطره چکان آب و مواد مغذی محلول در آن از مخزن به بستر گیاه منتقل میشود. سیستم قطرهای پرورش هیدروپونیک شباهت زیادی به سیستم آبیاری قطرهای دارد. در این سیستم میتوان آب خارج شده از مخزن را به مخزن بازیابی کرد. اگر بخواهیم از سیستم قطرهای بدون بازگردانی مجدد آب به مخزن استفاده کنیم، باید سرعت حرکت آب و مواد مغذی محلول در آن را به حداقل برسانیم تا هم امکان بهرهوری بیشتر گیاه از آب و مواد محلول در آن فراهم شود و هم چون آب دیگر به مخزن بازگردانی نمیشود تا حد امکان از هدر رفت مواد مغذی جلوگیری شود.
در این سیستم گیاه توسط یک قیم که معمولا از جنس یونولیت است نگه داشته میشود و ریشه گیاه در آب و مواد مغذی محلول در آن غوطهور است. سیستم غوطهوری یا شناوری یکی از بهترین سیستمهای هیدروپونیک برای کشت کاهو است. از این سیستم میتوان خارج از گلخانه هیدروپونیک و در فضای باز هم استفاده کرد. البته به شرطی که شرایط آب و هوایی مساعد باشد.
در این سیستم آب و مواد غذایی توسط یک پمپ غوطهور که به یک تایمر وصل است، به سینی رشد که با موادی مانند ماسه، شن، پرلیت و… پر شده است منتقل میشود و با خاموش کردن تایمر آب و مواد مغذی به مخزن بازگردانی میشود. این سیستم ضعفهایی دارد از جمله اینکه:
– چون پمپ با برق کار میکند، در صورت کیفیت پایین محیط کشت امکان آسیبپذیری قطعات بالاست.
– بسته به نیازهای تغذیهای و رطوبتی گیاه ممکن است نیاز باشد در طول روز چند بار پمپ خاموش و روشن شود.
– از آنجایی که آبیاری به صورت مقطعی صورت میگیرد، ریشهها زودتر خشک میشوند.
رایجترین و سادهترین نوع سیستم پرورش هیدروپونیک سیستم ویکی است. در این سیستم محیط کشت و مخزن محلول مواد مغذی به هم دیگر جوش خوردهاند. در این سیستم میتوان از محیط کشتهای مختلفی استفاده کرد. چون این سیستم یک سیستم منفعل است، برای رشد گیاهان بزرگ که به آب زیاد نیاز دارند مناسبتر است.
اگر قصد دارید گلخانه هیدروپونیک احداث کنید ،در قدم اول باید محیط مناسبی برای احداث گلخانه در نظر بگیرید. پیشنهاد میکنیم قبل از انتخاب محل مناسب برای احداث گلخانه به سازمان جهاد و کشاورزی محل زندگی خود مراجعه کنید تا کارشناسان شما را برای انتخاب بهترین زمین راهنمایی کنند. بدیهی است که مساحت زیاد از الزامات زمین مناسب برای احداث گلخانه است .اگر قصد دارید برای توسعه گلخانه هیدروپونیک خود از تسهیلات بانکی استفاده کنید، باید مساحت زمین گلخانه حداقل ۵۰۰۰ متر و مساحت بنا آن حداقل ۳۰۰۰ متر باشد. چون پرورش گیاه در گلخانه هیدروپونیک بر بستر خاک صورت نمیگیرد، مواردی مانند رعایت فاصله و حریم و مناسب بودن خاک برای انتخاب محل احداث آن مطرح نیست.
از آنجایی که در سیستم پرورش هیدروپونیک تمامی مواد مغذی گیاه بدون دخالت خود گیاه در جذب آنها در اختیار گیاه قرار میگیرند. طبیعتا هزینههای تهیه مواد مغذی مورد نیاز گیاه زیاد است. علاوه بر این لازمه کشت گیاه داشتن بذر، جوانه یا دیگر اجزای رویش گیاه است.
گرمای مورد نیاز گلخانه هیدروپونیک معمولا در فصلهای گرم سال با اثر گلخانهای تامین میشود؛ اما ممکن است در برخی از اقلیمهای جغرافیایی سردتر یا شبهای سرد سال به سیستم گرمایشی نیاز باشد سیستمهای گرمایشی متنوعی برای تامین حرارت و دمای مورد نیاز گلخانه هیدروپونیک در دسترس هستند. سیستم گرما تاب، سیستم گرمایش مرکزی و سیستم گرمایش موضعی از جمله این سیستمها هستند. سیستم گرمایش گلخانه از هر نوعی که باشد باید توانایی تولید گرما و انتقال مناسب و یکنواخت آن را داشته باشد.
برای پایین آوردن دما در روزهای بسیار گرم سال وهم چنین امکان گردش هوای سالم تر در فضای گلخانه نیاز است که از سیستمهای خنککننده مانند فن، تهویه و… استفاده شود. هزینه تهیه سیستم گرمایش و سرمایش برای گلخانه یکی از هزینههای قبل از احداث گلخانه است .
یکی دیگر از هزینههایی که باید هنگام احداث گلخانه به خصوص در شهرهایی که نور طبیعی کمتری وجود دارد مورد توجه قرار بگیرد، هزینه تامین نور مصنوعی است. برخی از گیاهان برای رشد نیاز به نور بیشتری دارند.
برای احداث گلخانه باید از لوله های گالوانیزه استفاده کرد. لولههای گالوانیزه دو نوع هستند .لولههای گالوانیزه گرم نسبت به لولههای گالوانیزه سرد مقاومت و دوام بیشتری دارند؛ اما هزینه آنها کمی بالاتر است .
برای احداث گلخانه هیدروپونیک باید به منظور اخذ مجوز کلاسهای آموزشی در زمینه کشاورزی را گذراند که گذراندن این دوره مستلزم پرداخت هزینه است. البته در صورت دارا بودن سابقه کشاورزی این هزینه کمتر میشود. ممکن است در مسیر اخذ مجوز از سازمان جهاد و کشاورزی برای احداث گلخانه هزینههای دیگری هم وجود داشته باشد.
هزینه ایجاد سیستم آبیاری یکی از هزینههای کلان احداث گلخانه است. این هزینه بسته به نوع سیستمی که انتخاب میکنید و هوشمند یا دستی بودن این سیستم آبیاری متفاوت است.
انقلاب کشاورزی زمانی رخ داد که انسانها محصولات زراعی خود را در خاک کاشتند. شاید بتوان کاشت محصولات کشاورزی خارج خاک را هم انقلاب دوم کشاورزی دانست. گلخانه هیدروپونیک توانست پرورش محصولات کشاورزی را به طور کلی متحول کند. یکی از علل مهم استقبال از به کارگیری گلخانه هیدروپونیک این است که این سیستمهای پیشرفته طوری طراحی شدهاند که نهتنها منجر به افزایش سود میشوند، بلکه در کاهش چشمگیر هزینههای بلندمدت کشاورزی نیز تأثیر بسزایی دارند.
در ادامه به چند روش مهم گلخانههای هیدروپونیک که میتوانند موجب صرفهجویی در هزینههای کشاورزی شوند، اشاره خواهیم کرد.
معمولاً در کشاورزی به روش سنتی، بخش قابل توجهی از آبی که برای پرورش گیاهان مصرف میشود، به روانآب تبدیل میشود. این مسئله نهتنها ممکن است در نهایت منجر به آلودگی منابع آب محلی شود، بلکه از نظر مصرف آب نیز بهصرفه نیست. از آنجایی که در کاشت هیدروپونیک آب ماده اصلی برای پرورش گیاهان است و آبیاری به شکل سنتی انجام نمیشود، حجم روانآبها نیز کاهش مییابد. در نتیجه از آب استفاده بهینه میشود. تمام آب موجود در گلخانه هیدروپونیک در یک چرخه کاملاً بسته قرار دارد. یعنی تقریباً از هر قطره آب به طور کامل استفاده میشود.
یکی از مهمترین مشکلات کشاورزان کمبود فضای مناسب برای کشت است. این در حالی است که در گلخانههای هیدروپونیک با فاصلهای کمتر از فضای افقی موجود، حداکثر استفاده میشود. کشاورزان در این گلخانهها از کمترین فضا بیشترین استفاده را میبرند و محصولات بهینه تولید میکنند.
در کشاورزی سنتی، خاک یکی از مهمترین عوامل در انتقال آفات و بیماریهاست. علت آن هم تأثیر روانآبها در خاک و وجود عوامل بیماریزا در خاک است. در کشاورزی هیدروپونیک گیاهان کمتر از کشاورزی به روش سنتی در معرض آفات و بیماریها هستند. گلخانههای هیدروپونیک فضای سربسته دارند و آفات و بیماریها نمیتواند به راحتی به داخل آنها راه پیدا کند. تا زمانی که کشاورز استانداردهای مربوط به نظافت و پاکسازی گلخانه هیدروپونیک را رعایت کند، گیاهان این گلخانه کمتر در معرض بیماریهای مختلف قرار میگیرند.
آفات و بیماریها، تنها مشکلات کشاورزی نیستند. علفهای هرز هم ممکن است در فرایند کشاورزی اختلال ایجاد کنند. وجین کردن علفهای هرز مستلزم صرف زمان و هزینه بسیار است. این در صورتی است که در کاشت هیدروپونیک از خاک که بستر مناسبی برای رشد علفهای هرز است، استفاده نمیشود. به این معنا که در گلخانه هیدروپونیک به جای آن که زمانی را صرف از بین بردن علفهای هرز کنید، به کاشت بهینه محصولات میپردازید.
کشاورزی سنتی به عوامل خارجی بستگی دارد و در هر منطقه، گیاهان خاصی را میتوان کاشت و پرورش داد. در حالی که در گلخانههای هیدروپونیک، عوامل خارجی کمتر تأثیرگذارند. همین موضوع را میتوان یک عامل مثبت دانست. با رعایت استانداردهای لازم برای کشت هیدورپونیک، میتوانید به راحتی به کشت محصولات کشاورز ی بپردازید که سودآوری بیشتری دارند.
کشاورزی سنتی تحتتأثیر شرایط آب و هوایی قرار دارد و در تمام فصول سال نمیتوان محصولات کشاورزی را پرورش داد. اما در گلخانههای هیدروپونیک این مسئله وجود ندارد. از آنجایی که در گلخانههای هیدروپونیک، همواره امکان کنترل دما، مواد مغذی، رطوبت، تهویه و سایر عوامل وجود دارد، کشاورزان به راحتی میتوانند محصولات مختلف را در تمام فصول سال پرورش دهند.
در کاشت هیدروپونیک، با وجود مواد مغذی بهتر برای رشد گیاهان و انتقال بهینه آب، محصولات بیشتری تولید میشود که از نظر کیفیت بهتر از محصولات کاشته شده به روش سنتی هستند.
بخش عمدهای از هزینههای صرفشده در کشاورزی سنتی به هزینه نیروی کار مربوط میشود. این نیروی کار از لحظه کاشت تا برداشت محصولات فعالیت میکنند. این در حالی است که با اتوماسیون موجود در گلخانههای هیدروپونیک، از کمترین هزینه بیشترین کارایی به دست میآید. در این گلخانهها، تمام فعالیتها به صورت خودکار انجام میشود. آتاویتا دارنده بزرگترین و مدرنترین گلخانههای شیشه ای هیدروپونیک کشور که در حال حاضر محصولاتی مثل گوجه فرنگی و فلفل دلمه ای را به بازارهای داخلی و خارجی عرضه میکند، آماده است که به سایر فعالان این عرصه درباره تکنولوژی هیدروپونیک مشاوره و خدمات ارائه دهد.
کشت هیدروپونیک، کشتی بدون نیاز به آب و دارای روشهای متنوع است که میتواند شما را فارغ از داشتن باغ و محیطی وسیع به یک تولیدکننده محصولات گیاهی تبدیل کند. البته این روش در ابعاد وسیع و تجاری نیز اجرا میشود. روش هیدروپونیک نیز مانند هر روش دیگر دارای مزایا و معایبی نیز است که پیش از پرداختن به انواع روشهای کشت به صورت کوتاه و مختصر به آنها اشاراتی میشود.
کشت به هر روشی یکی از راههای تامین مواد غذایی برای انسانهاست. روشهای سنتی کشت به دلایل مختلفی از جمله کمبود آب و تغییرات خاک، دستخوش تغییراتی قرار گرفته است و تولیدکنندگان به فکر ایجاد روشهایی نوین برای کشت گیاهان مختلف هستند. در این میان نیز هر روز تعداد مصرفکنندگانی که خواهان مواد غذایی ایمن و عاری از بقایای آفت هستند، رو به افزایش است. در میان انواع کشت به روشهایی نوین که در خانه نیز قابل انجام است، میتوان به روش کشت هیدروپونیک اشاره کرد. در ادامه با ما باشید تا اطلاعاتی در این زمینه کسب کنید.
هر روشی هرچند جدید و نوین میتواند همزمان مزایا و معایبی داشته باشد. روش کشت هیدروپونیک نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در عین مزایای ملموس و بسیاری که دارد، چند ایراد نیز بر آن وراد میشود که در ادامه به هر یک از مزایا و نعایب کشت هیدروپونیک خواهیم پرداخت.
مزایا:
اگرچه این سیستم در ظاهر سیستمی پیچیده به نظر میرسد، ولکن دارای مزایایی نیز هست که مهمترین آنها شامل موارد زیر میشود:
در روش کشت سنتی، کشت در فصول سرد سال که دما و طول روز کاهش مییابد، متوقف میشود. در روش کشت هیدروپونیک به دلایل مختلف و واضحی، کشت در تمام طول سال ممکن است؛ چراکه این پرورشدهندهها هستند که نور و مواد معدنی را کنترل میکنند.
سیستم کشت هیدروپونیک منجر به رشد سریعتر گیاهان و بهبود عملکرد تولید میشود. این مورد به دلیل افزایش سطح اکسیژنی است که از طریق محلول به ریشه گیاه میرسد. با افزایش اکسیژن، ریشه تحریک شده و مقدار بیشتری از مواد معدنی را جذب میکند که این مورد نتیجهای جز افزایش رشد گیاه نخواهد داشت.
در کشت سنتی به دلیل منابع معدنی محدود، گیاهان باید با فاصلهای معقول از هم کشت شوند تا همهی آنها بتوانند به میزان مناسب از خاک و آب استفاده کنند. در روش هیدروپونیک به دلیل بهرهمندی گیاهان از محلولهای حاوی مواد معدنی، نیازی به این فاصلهگذاری نیست و گیاهان میتوانند با تراکم بیشتری، بدون رقابت برای فضای ریشه در کنار هم قرار بگیرند.
همانطور که اشاره شد، کشت هیدروپونیک، یکی از کشتهایی است که در فضایی محدود حتی در یک آپارتمان مسکونی نیز قابلیت اجرا دارد. سیستمهای هیدروپونیک بر خلاف کشت سنتی در هر مکانی بدون در نظر گرفتن ابعاد و امکانات آن میتواند گنجانده شود.
هرچند رشد گیاهان در روش هیدروپونیک نیز وابسته به آب است ولیکن مصرف آب در این روش میتواند 60 تا 80 درصد کمتر از روشهای سنتی کشت باشد. در کشت سنتی، آب زیادی صرف مرطوب نگهداشتن ریشه میشود و تنها مقدار کمی از آب نیز میتواند خود را به ریشه برساند و مابقی در مسیر حرکت، تبخیر شده و در واقع هدر میشوند. در مقابل در روش هیدروپونیک، آب مستقیما به ریشه میرسد و مقدار کمی از آن تبخیر میشود.
از آنجایی که سیستمهای هیدروپونیک در محلهای کنترلشده، اجرا میشوند، در نتیجه حشرات و آفات کمتری نیز توانایی حمله با گیاهان را دارند. آفت کمتر به معنای آفتکش کمتر و در نتیجه داشتن کشت و گیاهانی سالمتر خواهد بود.
گیاهان در سیستم هیدروپونیک، غالبا بر روی نیمکت، پیشخوان، میز و… رشد میکنند که این به معنی بالاتر بودن ارتفاع گیاهان و برداشتی آسانتر خواهد بود. در این روش دیگر نیازی به خم شدن و یا زانو زدن برای برداشت گیاهان نیست و از این طریق نیز میتواند قابل اجرا برای افراد با محدودیتهای حرکتی نیز باشد.
از آنجایی که گیاهان در این روش در آب بعلاوه مواد معدنی رشد میکنند، پایش PH امری سادهتر و نیز قابلکنترلتر است که این موضوع میتواند تضمینکننده دریافت میزان کافی مواد مغذی توسط گیاهان باشد.
معایب:
مزایای هیدروپونیک بیان شد، اما باید گفت این روش کشت میتواند دارای معایبی نیز باشد که برای جلوگیری از غافلگیری بهتر است به آنها نیز اشاراتی بشود.
این روش در مقایسه با خرید باغ و انجام کشت در آن، هزینه بیشتری برای راهاندازی دارد. البته این هزینه بسته به نوع سیستم و ابعاد آن متغیر است.
رشد گیاهان در روش هیدروپونیک به دلیل نیازمندی به چراغها، پمپ، هواکش و فنها تا حد زیادی به وجود برق وابسته است. در این روش به خصوص از نوع فعال آن در صورت قطع برق، رشد و سلامت گیاه مورد تهدید قرار میگیرد.
سیستم هیدروپونیک به سطح بالاتری از مدیریت و نظارت خرد نسبت به روش سنتی کشت نیاز دارد. برای داشتن یک محیط رشد کنترلشده در این روش نیاز است تا مرتبا تمام اجزا بررسی شده و نور، دما و رطوبت به شکل دائم پایش شوند. همچنین در این روش محلول مغذی باید در فواصل زمانی مرتب تعویض و قطعات سیستم نیز تمیز شود تا ایجاد گرفتگی نکنند.
از آنجایی که گیاهان در روش هیدروپونیک به جای رشد در خاک در آب رشد میکنند، توجه به این نکته لازم است که بیماریهای موجود و ممکن در آب نسبت به خاک، بیشتر بوده و به دلیل وجود سیستم گردان آب در این نوع کشت، بیماری به سرعت قابلیت انتقال به تمام مجموعه را دارد. در موارد حاد و شدید یک بیماری حاصل از آب میتواند تمام گیاهان سیستم را در عرض چند ساعت از بین ببرد.
در روشهای سنتی و معمول کشت که گیاهان در خاک ریشه دارند، خود خاک، گیاه را در برابر مشکلاتی از قبیل تغییرات شدید دمایی، حمله آفات و بیماریها، حفظ میکند که باید گفت این پشتیبانی و حمایت در روش هیدروپونیک وجود ندارد. به همین دلیل گیاه در برابر مشکلاتی مانند کمبود محلول مغذی و بیماری، سریعتر واکنش نشان میدهد.
برای کشت گیاه به روش هیدروپونیک، روشهای مختلفی وجود دارد که از تفاوت محیط کشت و نحوه رساندن محلول مغذی به گیاهان حاصل میشود. در ادامه انواع کشت هیدروپونیک بیان میشود تا اگر مایل به راهاندازی این سیستم هستید بتوانید بهتر و مطمئنتر در مورد روش انتخابی خود تصمیم بگیرید.
این روش، روشی بسیار ساده و تا حدودی منسوخشده از کشت هیدروپونیک است. با این حال با توجه به این روش اصول اصلی کشت هیدروپونیک تا حدودی شناخته میشود. در این روش به تنها چیزی که احتیاج دارید یک شیشه و یا مخزن و محلول مغذی است. شما در این روش ساقه و برگ گیاهان را خارج از محلول قرار داده و ریشه آن را داخل شیشه و محلول میگذارید. تنها نکتهای که باید توجه کنید بیرون بودن ساقه و برگ از محلول است که این کار را میتوانید با استفاده از توری و یا گلدان مشبک بهتر انجام دهید. جالب است بدانید برخی از این روش بدون اضافه کردن محلول مغذی و تنها بر پایه آب استفاده میکنند.
مزایای روش:
معایب روش:
بنابراین میتوان نتیجه گرفت این روش به عنوان یک روش آماتوری و برای داشتن یک گلدان تزئینی و زیبا کاربرد دارد. اما اگر به فکر تولید محصول خود هستید و یه به تولید تجاری فکر میکنید، بر روی این روش حساب باز نکنید.
این روش یه عنوان یکی از روشهای پایه شناخته میشود. در این روش ریشه گیاهان کاملا در مخلوط آب و محلول مغذی قرار گرفته و همچنین هوادهی به ریشه گیاهان نیز توسط یک پمپ هوا در این روش صورت میگیرد؛ بنابراین میتوان این روش را به نوعی روش کراتکی به شکلی تکمیلیافته دانست. اضافه شدن پمپ هوا به شما این امکان را میدهد که با یک مخزن رشد، به رشد گیاهان بیشتری دست بیابید؛ با این حال این مدل پایه کمتر توسط باغداران استفاده میشود. آنچه که در این روش بدان نیاز دارید، مخزن رشد که گیاهانی ریشههای خود را در آن فرو میبرند و یک پمپ هوا است که به هوادهی به ریشهها کمک میکند.
با تمام اینها میتوان نتیجه گرفت که هرچند این روش را میتوان در باغهای بزرگ اجرایی کرد؛ اما کنترل کمی در هوادهی و تغذیه گیاهان وجود دارد. بنابراین این روش نمیتواند به عنوان روشی مناسب و کامل شناسایی شود.
سیستم فیتیلهای یک سیستم ساده اما مبتکرانه است. آن چه که در این روش جالب است، حل کردن مشکلات کشت آب عمیق با هزینهای ناچیز و تنها با یک فیتیله است. آنچه در این سیستم مورد نیاز است عبارت است از مخزن رشد، فیتیله که میتواند نمد، طناب و هر ماده اسفنجی باشد و یک محیط کشت که مواد غذایی را در خود گرفته و به آرامی آزاد میکنند مانند خاک رس. این روش ساده و بدون نیاز به پمپ است؛ با این حال میتوان از پمپ برای هوادهی بیشتر به ریشه استفاده کرد.
در این روش گیاه و فیتیله در محیط کشت قرار داده میشوند و سپس انتهای فیتیلهها از زیر مخزن کشت داخل مخزن محلول مغذی قرار گرفته و به این طریق و با تعامل محلول مغذی در بافت فیتیله، این محلول به گیاه رسیده و موجب رشد میشود. به این معنی که ریشهها محلول را از فیتیله و فیتیله از مخزن جذب میکنند.
ترفندی دیگر در این روش وجود دارد و آن هم به این شکل که میتوان مخزن حاوی محلول را در بالای گیاه قرار داد و در زیر مخزن محیط کشت که گیاه در آن قرار دارد سوراخی ایجاد کرد. این سوراخ مانع از باقی ماندن محلول اضافی در محیط کشت میشود و از راکد شدن و ایجاد عفونت جلوگیری میکند.
با وجود این که این روش، روشی به مراتب بهتر از دو روش قبلی است اما همچنان نمیتواند بهترین روش باشد.
روش جزر و مدی یک از روشهای محبوب است که دراین روش گیاهان در بسترهای بزرگ قرار گرفته و سپس محلول مغذی توسط یک پمپ مکیده و به بستر گیاهان میریزد. البته آبریزهای تعبیهشده در کف مخزن گیاهان اجازه اشباع شدن بستر گیاهان از محلول را نمیدهد و محلول اضافی از کف مخزن گیاهان خارج شده و به مخزن رشد بازمیگردد. در این روش پمپها توسط تایمر کنترل میشوند تا پس از مدتزمان تعیینشده خاموش شوند و این فرصتی است برای خروج محلول مغذی اضافی از بستر گیاهان. بنابراین در این روش آنچه نیاز است عبارت است از مخزن رشد، مخزن گیاهان، پمپ دوجهته برای وارد و خارج کردن محلول، تایمر و در صورت تمایل پمپ هوادهی.
در نهایت میتوان چنین گفت که این روش قابل پیشنهاد به متخصصان این حوزه است و شاید برای افراد معمولی کمی دشوار و پیچیده باشد. این سیستم برای کسانی که تمایل به داشتن سیستمی ساده و ارزان دارند، مناسب نیست.
در این سیستم ریشه گیاهان در محیط کشت قرار نمیگیرد و معمولا ریشه در محفظههای نگهدارنده که سوراخ دارند نگهداری میشوند. این گیاهان در یک کانال با سطحی که کمی شیب دارد قرار میگیرند و سپس محلول غذایی به داخل کانال پمپ شده و از طرف دیگر آن که به سمت پایین شیب دارد، خارج شده و به مخزن باز میگردد. نکته دیگر آن که ریشه گیاهان کاملا به محلول آغشته نمیشوند. یعنی قسمت پایینی آن برای جذب محلول در محلول قرار گرفته و قسمت بالاتر آن تنفس میکند.
این روش مشکل هوادهی را حل کرده و برای گیاهان برگ و با ریشه به نسبت کوچک بسیار کاربردی است. این سیستم برای صرفهجویی در مصرف محلول مغذی نیز مناسب خواهد بود، با این حال این روش برای گیاهان با ریشه بزرگ مناسب نبوده و میتواند دردسرآفرین باشد.
سیستم هیدروپونیک قطرهای قابلیت اجرا و استفاده آسانی دارد. در این روش محلول مغذی توسط شلنگهای سیستم قطرهای و با استفاده از پمپ به پای گیاهان ریخته شده و اضافی به محفظه زیرین گیاهان ریخته میشود. در نهایت نیز این محفظه با استفاده از آبریزی که دارد محلول را به مخزن اصلی آن باز میگرداند. این روش شباهت زیادی به روش آبیاری قطرهای زمینهای کشاورزی دارد و همچنین مشکل هوادهی را به خوبی حل میکند.
مزایا روش:
همانطور که مشاهده میکنید، این روش معایب بسیار ناچیزی در کنار مزایای فراوان خود دارد و میتواند روشی خوب و سازگار شناسایی شود.
این روش نسبت به روشهای قبلی کمی پیچیدهتر و البته با مفهومی ساده است. در این روش ریشهها در محیطی خارج از محلول و در هوا قرار میگیر و سپس توسط پمپهایی، محلول غذایی بر روی آنها اسپری میشوند. به این ترتیب، ریشهها در ضمن دریافت مواد معدنی، آزادانه تنفس میکنند. همچنین باید گفت این روش جدیدترین و پیشرفتهترین روش کاشت هیدروپونیک است.
روش ایروپونیک به عنوان روشی نوآورانه شناخته میشود که برای تعداد زیادی از گیاهان مناسب است. این روش مناسب محیطهای غیر گلخانهای نبوده و قابلیت اجرا در واحدهای مسکونی را ندارد.
همانطور که دیدید روش کشت هیدروپونیک یک روش خلاق و جدید برای کشت گیاهان است که دارای چندین سیستم از سادهترین تا پیچیدهترین است. برای انتخاب درست و منطقی از بین روشهای موجود، بهتر است به امکانات و نوع گیاهی که مایل به پرورش آن هستید فکر کنید و سپس با مرور روشهایی که توصیح داده شد، بهترین روش را انتخاب کنید.
یکی از پرفروشترین محصولات گلخانههای مدرن آتاویتا، انواع واریتههای گوجه فرنگی است. کشت هیدروپونیک گوجه فرنگی و سایر محصولات گلخانهای در گلخانههای آتاویتا چه اثرات زیستمحیطی دارد؟ آیا این نوع کشت بر محیط زیست اثر میگذارد؟ در ادامه ۲ اثر مثبتی را که میخوانید کشت هیدروپونیک نسبت به سایر انواع کشاورزی بر محیط زیست دارد.
فرسایش خاک تنها یکی از مشکلات مرتبط با کشاورزی به سبک سنتی است. در تمام نقاط زمین، جنگلهایی وجود دارد که قدمت طولانی دارند و به عنوان بخشی از ریههای زمین شناخته میشوند. در برخی از کشورها، درختان این جنگلها را قطع کرده و منطقه جنگلی را از بین میبرند تا بتوانند در زمینهای آن مزارع کشاورزی ایجاد کنند. از زمان جنگ جهانی دوم به بعد، به تدریج از مقدار زمینهای کشاورزی مناسب برای کشاورزی تجاری کاسته شد. این مسئله کمبود زمین تا آنجایی شدت گرفت که انسانها مجبور شدند طبیعت جنگلی را از بین ببرند، تنها به این دلیل که بتوانند منابع غذایی مورد نیاز جمعیت رو به رشد کره زمین را تأمین کنند. البته بدیهی است که حتی برای کشت هیدروپونیک نیز به مقداری هر چند اندک از زمین نیاز داریم، اما این مقدار از زمین بسیار کمتر از مقدار زمینی است که در کشاورزی به سبک سنتی مورد نیاز است. در کشت هیدروپونیک، برخلاف کشاورزی به سبک سنتی، با مقدار کمی از زمین کارهای بسیاری میتوان انجام داد. از سوی دیگر، در کشت هیدروپونیک برای کشاورزی به خاک نیازی نیست. در نتیجه، میتوان در مناطقی که آب و هوای مناسب برای کشاورزی سنتی ندارند و خاک آن حاصلخیز نیست، هم به کشت هیدروپونیک پرداخت. علاوه بر این، در کشاورزی به سبک هیدروپونیک، این قابلیت وجود دارد که شرایط مختلفی ایجاد کنید. میتوانید در کنار کشت هیدروپونیک، به پرورش آبزیان نیز بپردازید. در واقع، میتوانید یک سیستم آکواپونیک ایجاد کنید و در پایان، گل، میوه، سبزیجات و ماهی پرورش داده باشید. مدت زمانی که برای برداشت میوه مورد نیاز است، برای پرورش یافتن ماهی نیز کافی است. مزایای تجاری کشت هیدروپونیک گوجه فرنگی یا پرورش میوه، سبزیجات، و سایر محصولات سازگار با این روش کشاورزی فراوان است، کافی است کمی خلاقیت به خرج دهید.
در کشاورزی به سبک سنتی از دو نوع اسپری استفاده میشود؛ اسپری علفکش و سموم دفع آفات. علفکشها برای از بین بردن گیاهانی به کار میرود که به صورت ناخواسته رشد میکنند و به آنها علف هرز گفته میشود. از سموم دفع آفات نیز برای کنترل حشراتی که برای گیاهان مضر است، استفاده میشود. به کار بردن اسپریهای علفکش و سموم دفع آفات برای محیط زیست مضرات بسیاری دارد. ممکن است سموم دفع آفات در مقیاس بسیار بزرگ روی گیاهان پاشیده شود. این کار ممکن است اکوسیستم اطراف گلخانه را آلوده کند. ممکن است در نهایت، علاوه بر آفات گیاهان گلخانه شما نظیر گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای و بادمجان، سایر موجودات زنده و حیوانات آن منطقه نیز تحت تأثیر قرار گرفته و از بین بروند. این در حالی است که در کشاورزی به سبک هیدروپونیک، علفهای هرز رشد نمیکنند، چون مدت زمانی که برای رشد این علفها نیاز است بیشتر از زمانی است که برای پرورش گیاهان با روش هیدروپونیک لازم است. در نتیجه، نیازی به استفاده از علفکش نیست. همچنین، در این روش، نیازی به سموم دفع آفات نیز نیست؛ چون این روش در گلخانههای سربسته انجام میشود که اغلب در برابر آفات مقاومند. علاوه بر این، استفاده از سموم دفع آفات در نهایت منجر به ایجاد روانآبهای سمی میشود که زندگی حیوانات و موجودات زنده را تحت تأثیر قرار میدهد. در سیستم آبیاری بسته هیدروپونیک این اتفاق نمیافتد. برای کشت هیدوپونیک گوجه فرنگی و سایر محصولات کشاورزی گلخانهای به روشی دوستدار طبیعت، آتاویتا به شما مشاوره و خدمات ارائه میدهد. حفظ منابع آب و محیط زیست از مأموریتهای اساسی ما در گلخانههای مدرن آتاویتاست.
حال ممکن است این سوال پیش آید که آیا با توجه به تمام آنچه که بیان شد باید کشت هیدروپونیک را امتحان کنیم و یا خیر؟ جواب بیتردید مثبت است. این روش، روشی عالی برای کشت گیاه در هر ابعادی بوده و دارای مزایای بسیاری نیز است. در این روش رشد گیاهان با سرعت و کیفیت بهتری رخ میدهد. تنها نکته لازم آن است که در مسیر رشد تمام مشکلات احتمالی را پایش و کنترل کنید.
کشت گیاهان امروزه در حال توسعه و تحول عظیمی است که یکی از این تحولات، کشت گیاه در محیطی عاری از خاک و تحت عنوان کشت هیدروپونیک است. در این روش مزایای فراوانی وجود دارد که در نتیجه آنها شما گیاهانی باکیفیت و رشد بهتر را پرورش خواهید داد، با این حال به شکل معمول و قابل پیشبینی و مانند هر روش دیگری این سیستم نیز معایبی دارد که میتوان با مقداری نظارت و کنترل بیشتر در مقابل آنها نیز ایستادگی کرد.
در مطالب بسیاری اینجا در وبسایت آتاویتا، تولیدکننده محصولات کشاورزی گلخانه شیشه ای با کشت هیدروپونیک و صاحب یکی از ۱۰ گلخانه بزرگ جهان، درباره تغذیه گیاه در کشت هیدروپونیک به طور کلی نوشتهایم. تغذیه گیاه در گلخانه هیدروپونیک یا کشت بدون خاک از طریق آب به گیاه میرسد.
طراحی سیستم آبیاری اتوماتیک در این گلخانههای شیشه ای با کشت هیدروپونیک کاری تخصصی و وابسته به تکنولوژیهای مدرن است. در مطلب پیشرو درباره مواد مغذی که در این سیستم برای تغذیه گیاهان به کار میرود، میخوانید.
آتاویتا در گلخانههای عظیمش به روش هیدروپونیک درصد بزرگی از گوجه فرنگی و فلفل دلمه ای صادراتی کشور را تأمین میکند.
مفهموم تغذیه و مواد مغذی در بیشتر مواقع خلط میشوند یا به عنوان مفاهیمی قابل جابهجایی با هم در نظر گرفته میشوند. اینجا باید مشخص کنیم که این دو مفهوم چه تفاوتی با هم دارند.
تغذیه به تأمین و جذب ترکیبات شیمیایی مورد نیاز برای رشد و متابولیسم گیاه میگویند.
تعریف مواد مغذی، خیلی ساده، ترکیبات شیمیایی مورد نیاز یک ارگانیسم است.
با مدیریت دقیق سطح مواد مغذی میتوان از بروز اختلالات رشد گیاه جلوگیری و رشد محصول و عملکرد سیستم را بهینه کرد. بازیابی مواد مغذی هم از نظر اقتصادی و هم از نظر محیط زیستی منطقی است. چرا باید مواد مغذی ارزشمند را تخلیه کرد وقتی که میشود دوباره از آنها استفاده کنیم؟
طراحی سیستم تغذیه گیاهان در گلخانههای هیدروپونیک اهمیت عناصر غذایی و جزئیات نحوه مدیریت آنها را در سیستم آبیاری بیان میکند.
I am text block. Click edit button to change this text. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
مطالب مرتبط
بازدید معاون محترم وزیر امور باغبانی، از گلخانه پارلا تجارت امین
مطالعه 2 دقیقه
آبیاری پیشرفته در بهرهوری بیشتر گلخانههای هیدروپونیک
آبیاری پیشرفته نقش اصلی در افزایش بهرهوری و کاهش مصرف منابع در این نظام دارد. مدیریت دقیق منابع آب و تغذیه، نه تنها رشد بهتر گیاهان را تضمین میکند،
آینده هیدروپونیک در تامین غذا برای جمعیت رو به رشد
هیدروپونیک به دلیل بهرهوری بالا و تطابق با شرایط مختلف، میتواند در تأمین غذای پایدار برای نسلهای آینده نقش کلیدی داشته باشد.
امتیاز و نظرات کاربران
0 / 5. 0
نظرات (8مورد)
سحر
639 روز قبل
چقدر جالب و البته مقرون به صرفه
پسندیدم
حسین جامه داریان
648 روز قبل
حسین جامه داریام هستم.ازمازندران.بابل.آیامیشود،روی آب مرداب کشت هیدروپونیک انجام داد
غلامرضا فضلی
794 روز قبل
سلام ، مطالب جامع ،کامل و بسیار قابل بهره برداری بود باکمال تشکر وسپاس . در صورت امکان بفرمایید برای احداث گلخانه هیدروپونیک اگر زمین و آب موجود باشد حدودا متری چند سرمایه گذاری لازم است ؟
حسن شاه
823 روز قبل
بسیارعالی وتوضیحات کامل بود ممنون
شهرام پناهی
931 روز قبل
ممنون ... من لذت بردم ... به نظرم کامل بود ... دست مریزاد
هزینه احداث گلخانه هیدروپونیک - آتاویتا
946 روز قبل
[…] کشت هیدروپونیک یا اصطلاحا آبکشت، امروزه طرفداران بسیار زیادی پیدا کرده است و اغلب کشاورزان و زراعتکاران به آن روی آوردهاند. برخی از سرمایهداران نیز امروزه در احداث گلخانههای هیدروپونیک در متراژ بسیار بزرگ سرمایهگذاری میکنند. زراعت در این کشت بیشتر بهصورت اتوماتیک بوده و در مصرف آب و برق، بهخوبی صرفهجویی میشود. همچنین در این سبک کشت به نیروی انسانی کمتری نیز نیاز است. قبل از اقدام به احداث چنین گلخانهای، باید هزینههای مورد نیاز آن را برآورد کرده و تخمین بزنید. ما در این مقاله انواع هزینههایی که برای احداث یک گلخانه هیدروپونیک باید پرداخته شود را بررسی میکنیم. […]
آزاده
1048 روز قبل
خیلی عالی و کامل بود تشکر
حسا
1059 روز قبل
امیدوارم با گسترش تجارب و فناوری این نوع کشاورزی در همه مناطق مطابق با شرایط جوی بتدریج بتوانیم کشاورزی بهتری ارائه دهیم. ما نیاز به موسسات و آموزشهای لازم برای این نوع کشاورزی هستیم که از هر لحاظ به نفع ما است.