طبع گوجه فرنگی در طب سنتی

گوجه فرنگی یکی از صیفی‌جات خوش‌رنگ و طعم است که هم به‌صورت خام مصرف‌شده و هم در پخت انواع غذاهای مختلف استفاده می‌شود و به لذیذتر شدن غذا کمک می‌کند. این محصول دارای خواص متعددی است و مصرف آن بسیار توصیه می‌شود. حین خرید گوجه فرنگی باید دقت کنید تا کاملا رسیده و سالم و بدون لک باشد. در این مقاله قصد داریم تا طبع گوجه فرنگی در طب سنتی را بررسی کنیم و ببینیم مصرف آن برای چه افرادی مناسب‌تر است.

طبع گوجه فرنگی چیست؟

گوجه فرنگی دارای طبع سرد و تر است؛ درنتیجه مصرف آن برای افرادی که دارای مزاج گرم هستند، می‌تواند مفید واقع شود. یکی از نشانه‌هایی که بعد از خوردن مواد غذایی با طبع سرد و تر در بدن افراد نمود پیدا می‌کند، ادرار مکرر است. طبع سرد و تر گوجه فرنگی باعث شده است تا تأثیر خنک‌کنندگی بر روی بدن بگذارد و بعد از خوردن آن شخص احساس لرز و سرما داشته باشد.

مواد غذایی با این طبع، خیلی سریع هضم می‌شوند و مدت‌زمان زیادی را در معده نمی‌مانند؛ به همین دلیل شما وقتی دچار سوءهاضمه می‌شوید می‌توانید از گوجه فرنگی و مواد غذایی با طبع سرد و تر استفاده کنید. توجه داشته باشید که نباید در مصرف مواد غذایی با این طبع زیاده‌روی کنید زیرا ممکن است مشکلاتی را برای بدن به دنبال داشته باشند.

خوردن گوجه فرنگی به چه افرادی توصیه می‌شود؟

همان‌طور که گفتیم خوردن گوجه فرنگی به افرادی که دارای مزاج گرم هستند توصیه می‌شود. مصرف مواد غذایی با طبع سرد باعث می‌شود تا حرارت ذاتی افراد گرم‌مزاج تعدیل شده و سیستم گوارششان تنظیم شود. مصرف گوجه فرنگی به افرادی با طبع‌های صفراوی و دموی توصیه می‌شود.

این افراد بهتر است در کنار غذای خود، از مواد غذایی با طبع سرد نظیر گوجه فرنگی استفاده کنند؛ زیرا در غیر این صورت عوارض گرمی مثل جوش، قرمزی و … در بدن آن‌ها نمایان خواهد شد. افرادی با ویژگی‌های پوست خشک، لاغراندام، پرکار و فعال، رفتار تند، ضربان قلب بالا، تمایل به غذاهای ترش و سرد، کم‌خواب و تحمل گرسنگی بالا، دارای طبع صفراوی هستند که برای متعادل‌سازی بدن خود، به آن‌ها توصیه می‌شود از گوجه فرنگی استفاده کنند.

طبع افراد سوداوی به‌صورت سرد و خشک است. مصرف گوجه فرنگی برای این‌گونه افراد می‌تواند از خشکی بدن آن‌ها کم کند؛ چراکه طبع گوجه فرنگی به‌صورت تر است. اما این افراد باید دقت کنند که در مصرف آن، افراط نکنند؛ زیرا باعث سردی بیشتر بدن آن‌ها می‌شود.

چه کسانی نباید گوجه فرنگی بخورند؟

بدیهی است که همان‌طور که مصرف گوجه فرنگی به افراد با مزاج گرم توصیه شده است، برای افرادی که دارای مزاج سرد هستند، منع می‌شود. سردی بدن باعث به وجود آمدن حس خستگی می‌شود و اغلب افرادی که دارای طبع سرد هستند، کم انرژی بوده و حالت منفعل دارند.

افراد با مزاج بلغمی باید از مصرف غذاهای سرد، که گوجه فرنگی نیز جزء آن‌هاست، خودداری کنند. زیرا مصرف این مواد غذایی باعث افزایش بلغم در بدن آن‌ها می‌شود. افراد با طبع بلغمی اغلب سیستم ایمنی ضعیفی دارند و در فصول سرد سال به‌راحتی گرم نمی‌شوند و دمای بدنشان متعادل‌سازی نمی‌شود.

برای اینکه بدانید طبع بدن شما بلغمی است یا خیر، باید با ویژگی‌هایی که افراد دارای این طبع دارند آشنا شوید. افراد بلغمی اغلب در قسمت شکم چاق بوده و اندام گلابی دارند. موی این افراد نازک بوده و همچنین پوست و موی روشنی دارند. پادرد و کمردرد، خواب‌آلودگی، سردی دست و پا، قولنج در شانه‌ها و کمر و گردن، هضم دیر و بد غذا نیز از سایر علائمی است که در یک فرد بلغمی نمایان می‌شود.

چنین افرادی برای افزایش سلامت و ایمنی بدنشان باید از مصرف مواد غذایی با طبع سرد خودداری کرده و غذاهای گرم را در رژیم غذایی خود جایگزین کنند.

مصرف گوجه فرنگی برای افرادی که طبع سرد دارند، باعث نفخ معده می‌شود. توجه کنید افرادی که معده ضعیفی دارند و اغلب در هضم غذا با مشکل روبه‌رو می‌شوند، بهتر است که پوست گوجه فرنگی را جدا کرده و آن را نخورند.

در چه فصلی خوردن گوجه فرنگی بهتر است؟

گوجه فرنگی را می‌توان یکی از پرمصرف‌ترین صیفی‌جاتی دانست که در طول روز مصرف می‌شود. به علت طبع سرد و تر گوجه فرنگی بهتر است که آن را در فصل‌های بهار و تابستان استفاده کنید. خوردن گوجه فرنگی باعث سردی بدن شده و طبق طب سنتی توصیه می‌شود که در فصل‌های پاییز و زمستان که هوای سردی دارند، کمتر مصرف شود.

به‌صورت کلی گوجه فرنگی در فصول سرد کمیاب شده و قیمت آن بسیار گران‌تر از فصل‌های گرم خواهد شد. اما روش‌های مختلفی برای نگهداری آن وجود دارد که طبق آن‌ها شما می‌توانید مقداری گوجه فرنگی برای زمستان خود ذخیره کنید.

آیا طبع گوجه فرنگی خام، پخته و رب گوجه فرنگی متفاوت است؟

طبع سرد و تری که تا اینجا به گوجه فرنگی نسبت دادیم، مربوط به گوجه خام است. گوجه پخته‌شده چون در مجاورت حرارت قرار می‌گیرد، درصد زیادی از سرد و تر بودنش کم می‌شود و افراد سرد مزاج، از خوردن گوجه پخته، به شدت گوجه خام منع نمی‌شوند. از آنجایی‌که رب گوجه فرنگی از گوجه تهیه می‌شود، بدیهی است که دارای طبع سرد و تر باشد. اما باید بدانید که چون گوجه فرنگی‌ها در روند تهیه رب، مدت‌زمان زیادی را در معرض حرارت مستقیم قرار می‌گیرند و پخته می‌شوند، درصد سردی آن‌ها کمتر می‌شود.

رب گوجه فرنگی یکی از چاشنی‌های پرطرفدار آشپزی محسوب شده و در بسیاری از غذاها استفاده می‌شود. طبع این ماده غذایی اعتدال بیشتری از گوجه فرنگی خام دارد. درنتیجه بسیاری از مردم بدون اینکه بدانند، با مصرف رب گوجه فرنگی به معتدل سازی غذاهای خود کمک بسیاری می‌کنند. برای مثال برنج و یا برخی حبوبات دارای طبع سرد و خشک هستند. وجود رب گوجه فرنگی کنار این مواد غذایی، از خشکی آن‌ها کاسته و غذای نهایی را به سمت اعتدال هدایت می‌کند.

مصلح گوجه فرنگی چیست؟

انواع مواد غذایی با طبع سرد و گرم، برای اینکه به سمت اعتدال بروند، دارای مصلح‌هایی هستند. مصلح هر ماده غذایی با آن ترکیب شده و اثر سردی یا گرمی آن را کاهش می‌دهد. می‌دانیم که گوجه فرنگی دارای طبع سرد و تر است، برای بهبود بخشیدن مزاج آن، شما می‌توانید از مواد مختلفی استفاده کنید. پیاز، زنجبیل و روغن‌زیتون مصلح گوجه فرنگی هستند و شما می‌توانید برای پختن گوجه از آن‌ها استفاده کنید تا طبع سرد آن اصطلاحا برگردد.

از دیگر روش‌هایی که برای بهبود بخشیدن طبع گوجه فرنگی استفاده می‌شود، پخت آن با ادویه‌های گرم مانند فلفل سیاه، دارچین و … است. دانستن طبع مواد غذایی مختلف کمک بزرگی به شما می‌کند و باعث می‌شود تا بتوانید مصلح هرکدام را تشخیص دهید و از آن در طبخ و آماده‌سازی غذا استفاده کنید.

سخن پایانی

در این مقاله به‌طور کامل به بررسی طبع گوجه‌‌فرنگی از دیدگاه طب سنتی پرداختم. گوجه فرنگی را می‌توان پرمصرف‌ترین نوع صیفی‌جات دانست که حاوی مقدار زیادی ویتامین C و سایر مواد مغذی موردنیاز بدن است. گوجه فرنگی دارای طبع سرد و تر بوده به همین خاطر افرادی که طبع سرد دارند، بهتر است از خوردن آن پرهیز کنند.

این محصول را تا جای ممکن، در فصل‌های گرم سال استفاده کنید تا باعث تشدید سردی بدن نشود. میزان سرد و تر بودن گوجه پخته و رب گوجه فرنگی از گوجه خام کمتر است، به همین خاطر استفاده از آن در غذاها باعث تعادل‌سازی طبع غذا خواهد شد. ادویه‌های گرم، پیاز، زنجبیل و روغن‌زیتون را می‌توان مصلح طبع گوجه فرنگی دانست.