کشت هیدروپونیک فلفل دلمه ای

امروزه کشت به‌ صورت هیدروپونیک بسیار رونق گرفته است؛ چراکه در این نوع کشت مصرف انرژی، آب و نیروی انسانی کمتری موردنیاز است. در کشت هیدروپونیک شما درواقع هرآن چه که گیاه برای رشد بهتر نیاز دارد را برای او فراهم کرده و اضافات را از اطراف او دور می‌کنید. یکی از محصولاتی که به‌ صورت هیدروپونیک می‌توان پرورش داد، فلفل دلمه ای است. پرورش فلفل دلمه ای با این روش کشت حتما باید در زمینی بالای 3000 متر انجام شود تا صرفه اقتصادی داشته باشد. در ادامه مقاله به بررسی کشت هیدروپونیک فلفل دلمه ای و تمام شرایطی که باید رعایت شوند تا بتوان محصول خوبی برداشت کرد، می‌پردازیم.

شرایط لازم برای کشت فلفل دلمه ای به‌صورت هیدروپونیک

قبل از اینکه اقدام به کشت کنید، باید اطمینان حاصل نمایید که با تجهیزات و امکاناتی که در اختیار دارید، خواهید توانست شرایط خاصی را برای کشت هرچه بهتر فلفل دلمه ای فراهم کنید یا خیر؟ شرایط لازم به شرح زیر هستند:

انتخاب رقم فلفل دلمه ای

همان‌طور که می‌دانید فلفل دلمه ای در رنگ‌ها و همچنین ابعاد و اندازه‌های مختلفی تولید و به بازار عرضه می‌شود. هرکدام از رنگ‌ها و اندازه‌ها و حالات مختلف فلفل دلمه ای دارای بذر متفاوت با رقم متفاوتی هستند که شما قبل از اقدام به کشت، باید از بین آن‌ها بذر مناسب را خریداری کنید. اغلب رقم‌های هیبریدی برای کشت هیدروپونیک فلفل دلمه ای مناسب هستند. هنگام انتخاب رقم دقت کنید مدلی را برگزینید که مقاومت بالایی در برابر بیماری‌ها و آفات داشته باشد. همچنین رشد نامحدود داشته و محصول نهایی آن دارای ابعاد مناسب باشد.

تنظیم دما و رطوبت

دما عامل بسیار تأثیرگذاری بر روی پرورش انواع میوه‌ها و سبزی‌ها محسوب می‌شود و هر پرورش‌دهنده‌ای باید بتواند آن را در استانداردترین حالت حفظ نماید. برای پرورش فلفل دلمه ای توجه داشته باشید که دمای شب باید از 18 درجه سانتی‌گراد بیشتر و در روز نیز در حدود 30 درجه سانتی‌گراد باشد. حتی در گرم‌ترین مناطق نیز دمای رشد فلفل دلمه ای نباید از 34 درجه سانتی‌گراد تجاوز کند؛ زیرا باعث ریزش گله‌ای گیاه خواهد شد.

همچنین چنانچه دمای محیط از 10 درجه سانتی‌گراد کمتر شود، رشد گیاه متوقف شده و فلفل دلمه ای از بین می‌رود. به میزان رطوبت گلخانه هیدروپونیک فلفل دلمه ای نیز باید بسیار توجه کنید. رطوبت محیط باید در حدود 55 تا 65 درصد ثابت مانده و حفظ شود. تهویه این محیط باید قوی بوده و حداقل یک‌بار در روز به‌خوبی انجام شود.

مخلوط مناسب برای بستر رشد

در کشت هیدروپونیک فلفل دلمه ای یکی از ویژگی‌های مهم، میزان PH بستر رشد است. بهترین PH برای آب‌کشت فلفل دلمه ای بین 6 تا 6.5 است که برای رشد خوب محصول، این میزان باید ثابت نگه داشته شود. همان‌طور که می‌دانید در کشت هیدروپونیک از خاک استفاده نمی‌شود و به‌جای آن تمام مواد مغذی و معدنی که گیاه به آن نیاز دارد را در اختیارش قرار می‌دهند؛ به همین دلیل برای یافتن بهترین ترکیب برای بستر رشد در این نوع کشت تحقیقات زیادی انجام شده تا زراعتکاران بتوانند محصول باکیفیتی را پرورش دهند.

یک مخلوط مناسب برای کشت هیدروپونیک، باید ظرفیت نگهداری آب بالایی داشته باشد؛ به همین دلیل آزمایش‌های مختلفی روی ترکیبات متفاوت انجام شد تا نهایتا متخصصان و محققان با تحقیقات بسیار، مخلوط کوکوپیت و پرلیت را به‌عنوان یکی از برترین ترکیبات برای کشت فلفل دلمه ای معرفی کردند. نسبت این دو ماده در این مخلوط باید به‌صورت 50 درصد کوکوپیت و 50 درصد پرلیت باشد.

سیستم‌های آبیاری

به صورت کلی برای کشت هیدروپونیک فلفل دلمه ای، می‌توان از روش‌های مختلفی برای آبیاری بوته‌ها استفاده نمود. در این قسمت مقاله این روش‌های مختلف را بررسی خواهیم کرد.

سیستم کشت زیرآب

در کشت زیرآب درواقع ریشه‌های گیاهان در آب و محلول‌های مغذی غرق می‌شوند. در مرحله بعد به کمک یک پمپ جریان هوا به داخل محفظه‌ای که ریشه در آن قرار دارد وارد شده و اکسیژن موردنیاز ریشه را به آن می‌رساند. این روش با نام DWC نیز شناخته شده است.

سیستم آبیاری فعال

برای این مدل آبیاری شما نیاز به یک پمپ خواهید داشت. در این روش بوته‌های فلفل دلمه ای در ردیف‌های طولانی و شیب‌دار کاشته شده‌اند و به‌وسیله یک پمپ، آب و مواد مغذی موردنیاز آن‌ها به‌صورت چرخشی، در اختیارشان قرار می‌گیرد. بعد از اتمام هر دور چرخش، این مواد مغذی باقی‌مانده به محفظه اولیه خود بازمی‌گردند تا دوباره چرخش بعدی شروع شود.

سیستم جزر و مد

طراحی سیستم جزر و مد یا سیل و تخلیه به این صورت است که برای مدت‌زمانی ریشه‌های گیاهان در آب و محلول‌های حاوی مواد مغذی غرق می‌شوند. بعد از سپری شدن زمان معین، این ترکیب آب و محلول تخلیه‌شده و هوا، اطراف ریشه‌ها را پر می‌کند. در این سیستم به یک پمپ برای رساندن آب به ریشه‌ها و یک زمان‌سنج جهت تنظیم کردن زمان نیاز است.

سیستم NFT

در این سیستم درصد بیشتر ریشه گیاهان در مجاورت هوا قرار دارند و درصد کمتر آن‌ها به‌صورت قطره‌ای و به کمک یک پمپ آبیاری می‌شوند. رسیدن هم‌زمان اکسیژن، مواد مغذی و آب به ریشه گیاهان باعث شده تا بتوان به کمک این روش محصول باکیفیتی را تولید کرد. از دیگر ویژگی‌های این سیستم آبیاری گیاهان، می‌توان به قیمت مناسب و مقرون‌به‌صرفه بودن آن اشاره نمود.

سیستم قطره‌ای

اگر قصد دارید از روشی برای آبیاری گیاهان خود استفاده کنید که در مصرف آب صرفه‌جویی شود، می‌توانید سیستم قطره‌ای را به کار گیرید. در این سیستم از یک پمپ بهره گرفته شده و آب از طریق روزنه‌های کوچکی به‌صورت قطره‌قطره بر روی ریشه‌های گیاهان می‌چکد. آبیاری با این سیستم بازده نسبتا خوبی در تولید محصولات دارد.

در کدام شهرهای ایران می‌توان کشت هیدروپونیک فلفل دلمه ای انجام داد؟

حال به یک سؤال اساسی برمی‌خوریم که کدام شهرهای ایران شرایط کشت هیدروپونیک را دارند؟ همان‌طور که گفتیم به‌طورکلی کشت هیدروپونیک به میزان انرژی و آب کمتری نیاز دارد. همچنین چون اغلب کار این کشت به‌صورت اتوماتیک انجام می‌شود، به نیروی انسانی کمتری نیز احتیاج است.

همین دلایل باعث شده‌اند تا کشت هیدروپونیک هیچ‌گونه محدودیت مکانی نداشته باشد و در تمام شهرها و استان‌های کشورمان بتوان این کشت را انجام داد. تغییرات فصلی و آب‌وهوایی تأثیری بر روند این کشت نداشته و شما می‌توانید با تجهیزاتی که برای گلخانه خود فراهم کرده‌اید بهترین شرایط را برای گیاهان کاشته خود ایجاد کنید.

روند کاشت هیدروپونیک فلفل دلمه ای

بعد از این که اطلاعات کافی درباره شرایط کاشت فلفل دلمه ای به‌صورت هیدروپونیک را کسب کردید، نوبت به کاشت این گیاه می‌رسد. روند کاشت این گیاه با ترتیب خاصی انجام می‌شود که شما باید آن را رعایت کنید.

فراهم‌سازی بستر رشد

به‌صورت کلی می‌توان گفت کشت هیدروپونیک به این صورت است که در آن ریشه گیاهان یا در آب قرار گرفته و به‌صورت مداوم تهویه انجام می‌شود و یا ریشه‌ها در هوا قرار گرفته و همواره آب و مواد مغذی به آن‌ها اسپری می‌شود تا مرطوب باقی بمانند. همچنین ممکن است ریشه‌ها در مواد جامدی به‌جز خاک قرار بگیرند که این مواد جامد، از ظرفیت نگهداری آب بالایی برخوردار هستند. عملکرد این سیستم کشت کاملا به‌صورت اتوماتیک بوده و در صورت عدم حضور باغبان در کنار گیاهان برای چند ساعت، آن‌ها در اثر کمبود آب و مواد مغذی تلف نخواهند شد.

یکی از بسترهای جامدی که می‌توان برای کشت استفاده کرد، گروبگ یا کیسه رشد است. این کیسه‌ها معمولا از کوکوپیت و پرلیت با همان نسبت موردنیاز برای کشت فلفل دلمه ای پر شده‌اند و زراعت‌کاران می‌توانند آن‌ها را تهیه نمایند. اما این امکان نیز وجود دارد که محتویات درون کیسه‌ها به خواست مشتری پر شوند.

بستر جامد آب‌کشت را می‌توان در گلدان‌های مخصوصی نیز قرارداد و آن‌ها را به کمک پمپ، آبیاری نمود. گیاهان در این گلدان‌ها با تراکم‌های مشخص کاشته می‌شوند و درنهایت می‌توان گلدان‌ها را در ارتفاع‌های مختلف نصب نمود. اغلب این گلدان‌ها دارای ظرفیت بستر 8 الی 15 لیتر هستند.

از دیگر بسترهای جامد می‌توان به پشم سنگ اشاره کرد که با ویژگی‌های خاص خود تبدیل به یکی از اصلی‌ترین بسترهای کشت هیدروپونیک شده است. از ویژگی‌های پشم سنگ می‌توان به عایق حرارتی بودن، بافت نرم و لطیف و متخلخل آن برای قرارگیری ریشه گیاه، خنثی بودن در برابر ترکیبات شیمیایی و همچنین کاربری آسان و مقرون‌به‌صرفه بودن آن اشاره نمود.

پشم سنگ قادر به حفظ رطوبت بالایی بوده و گیاه قرار گرفته در آن کمتر در معرض کم‌آبی خواهد بود. مواد دیگری نظیر ماسه، لیکا، ورمی کولیت و … وجود دارند که برای کشت هیدروپونیک فلفل دلمه ای مورداستفاده قرار می‌گیرند.

کاشت بذرهای فلفل دلمه ای در سینی

شما می‌توانید نهال‌های آماده فلفل دلمه ای را با رقم‌های مختلف از بازار خریداری کنید، اما چون این نهال‌ها هیچ ضمانتی در برابر آفات ندارند، ممکن است باعث ورود آفات مختلف به سیستم هیدروپونیک شما شوند. پس پیشنهاد ما به شما این است که خودتان اقدام به کاشت بذر فلفل دلمه ای بکنید. ابتدا باید سینی مخصوصی که برای کاشت بذر در اختیاردارید را از مواد لازم بستر رشد پر کنید. بعد از آن بذرهای خود را در بستر بکارید. برای اینکه رطوبت خارج نشود و بذرهای کاشته شده زودتر جوانه بزنند، می‌توانید بر روی سینی یک لایه پلاستیک شفاف بکشید.

نگهداری سینی در شرایط مطلوب

سینی که بذرهای فلفل دلمه ای در آن کاشته شده‌اند باید در شرایط مطلوب و مناسبی قرار گیرد تا کشت به بهترین نحو نتیجه دهد. دمای بذر فلفل دلمه ای برای جوانه‌زنی در روز باید بین 21 تا 32 درجه سانتی‌گراد و در شب بین 18 تا 20 درجه سانتی‌گراد باشد. برای جوانه زدن بذرهای کاشته شده، باید نور کافی به آن‌ها برسد و روزانه 14 تا 18 ساعت را در معرض نور مستقیم قرار گیرند. اصراری بر طبیعی بودن نور دریافتی وجود ندارد و شما می‌توانید سینی حاوی بذرها را در معرض نور مصنوعی نیز قرار دهید. همچنین در این مرحله نیز نباید از رساندن مواد مغذی به بذرها غافل شوید و حتما باید سعی کنید مواد موردنیاز برای رشد بذرها را به آن‌ها برسانید.

انتقال نشاء

بذر فلفل دلمه ای اغلب بعد از سپری شدن یک هفته تا 10 روز از زمان کاشت شروع به جوانه‌زنی می‌کند. زمانی که اولین جوانه بذر را مشاهده نمودید، می‌توانید آن را به بستر رشد اصلی منتقل کنید. تراکم کاشت گیاهان باید مناسب باشد. اغلب توصیه می‌شود که آن‌ها را به‌صورت ردیفی در فاصله‌های 40 سانتی و هر ردیف با فاصله 1.5 متر بکارید. البته لازم به ذکر است که نحوه کاشت گیاهان به سیستم آبیاری که تهیه نموده‌اید نیز مرتبط بوده است.

نکات نگهداری بعد از کاشت

در صورت عدم نگهداری صحیح، بوته‌های فلفل دلمه ای کاشته شده از بین می‌روند و یا قادر به تولید محصول خوبی نخواهند بود. به همین دلیل پس از کاشت باید این نکات را رعایت کنید:

آبیاری صحیح

برای آبیاری صحیح شما باید زمان‌سنج خود را به‌درستی تنظیم کنید تا هرچند ساعت یک‌بار پمپ آب نصب‌شده در سیستم آبیاری شما شروع به رساندن آب و مواد مغذی به ریشه گیاهان کند. توجه داشته باشید که بسته به ضخامت ریشه گیاهان میزان نیاز آن‌ها به آبیاری متفاوت است. همچنین در زمان گلدهی گیاهان نیز شما باید میزان آبیاری را بیشتر نمایید.

شیوه صحیح هرس کردن بوته فلفل دلمه ای

هرس کردن گیاه اهمیت بسیار زیادی دارد و به رشد بهتر آن و همچنین تولید محصول باکیفیت‌تر کمک به سزایی می‌کند. هرس کردن به معنی از بین بردن شاخه‌های اضافی است. شما باید شاخه‌های قوی را باقی بگذارید و به حذف شاخه‌های ضعیف‌تر بپردازید. به هنگام هرس کردن توجه کنید که قیچی شما کاملا تمیز باشد، چراکه ممکن است باعث ایجاد بیماری‌های مختلف در گیاه شود. زمان دقیق حرص فلفل دلمه ای هر دو هفته یک‌بار و یا پس از رشد 15 سانتی‌متر از هرس کردن قبلی است.

روش صحیح بستن شاخه‌ها

بوته فلفل دلمه ای مثل گوجه و خیار بر روی زمین نمی‌خوابد، بلکه در ارتفاع خاصی از سطح بستر رشد قرار می‌گیرد. شما می‌توانید با بستن چند شاخه‌ این بوته، آن‌ها را به سمت بالا سوق داده و در ارتفاع خاصی قرار دهید.

گردافشانی گیاه

همان‌طور که می‌دانید اغلب گردافشانی گیاهان به عهده حشرات است، اما در کشت هیدروپونیک حشره‌ای وجود ندارد تا این کار را انجام دهد. پس شما عمل گردافشانی را خودتان باید انجام دهید. بعد از باز شدن شکوفه‌های فلفل دلمه ای می‌توانید با کمک یک قلم‌موی نرم و یا تکان دادن بوته‌ها باعث قرار گرفتن گرده‌های جمع شده اطراف پرچم‌ها در اطراف مادگی شوید. این کار را باید روزانه انجام دهید تا گیاه بتواند محصول خوبی تولید کند.

برداشت فلفل دلمه ای

به‌صورت کلی زمانی که فلفل‌ها از حالت مچاله و چروکیدگی خارج شده و به‌صورت صاف و شفاف در آمدند و رنگ پوستشان مناسب شد، باید چیده شوند. برداشت رنگ‌های مختلف فلفل دلمه ای اغلب در اواسط تابستان شروع شده و تا اواسط پاییز نیز ادامه دارد. برداشت فلفل دلمه ای بین 1 تا 3 بار در هر هفته انجام می‌شود. برای برداشت باید به اندازه فلفل‌ها نیز دقت کنید؛ چراکه فلفل‌های درشت‌تر محبوبیت بیشتری دارند. می‌توانید از یک چاقوی تیز برای جدا کردن فلفل دلمه ای از بوته استفاده کنید. فلفل دلمه ای‌های سبز و رنگی را می‌توان در دمایی بین 7 تا 10 درجه سانتی‌گراد و رطوبت 90 درصد نگهداری نمود. فلفل دلمه ای را باید در کیسه پلاستیکی قرار داده، در این صورت می‌توان آن را برای مدت 4 هفته در انبار نگه داشت.

سخن پایانی

امروزه کشت فلفل دلمه ای به‌صورت هیدروپونیک رواج بسیار زیادی یافته است. امکان این نوع کشت در تمام نقاط کشورمان فراهم بوده و به شرایط آب‌وهوایی خاصی وابسته نیست. در این مقاله به بررسی شرایط، تجهیزات و امکانات موردنیاز برای آب‌کشت فلفل دلمه ای پرداختیم. همچنین به‌صورت صفر تا صد تمام مراحل از کشت بذر تا برداشت محصول نهایی که باعث می‌شود محصول باکیفیتی حاصل شود را نیز بیان کردیم.